Mevrouw Sichwardt, mijnheer Scharmach: wat is een goed design van een gebruikersinterface?

Bartos Scharmach: Dat is heel eenvoudig: het moet gericht zijn op de mens. Dat betekent dat de mens zich niet aan het product hoeft aan te passen, maar dat het product zich aan de mens aanpast. Dus als we het hebben over een op de mens afgestemd design, staan de wensen van onze klanten voor ons centraal. Het doel waarvoor wij een product hebben ontworpen, moet altijd verbonden zijn met de wensen van de inzittenden van het voertuig. Zij vertellen de auto wat zij willen doen en de auto biedt dan een aantal opties hiervoor aan.

Wat betekent dit concreet met betrekking tot de grandsphere concept¹ van Audi?

Bartos Scharmach: Als de gebruiker of gebruikster bijvoorbeeld wil ontspannen, moet de auto aan deze behoefte voldoen en dienovereenkomstig handelen. Daarom hebben we de gebruikersinterface van de Audi grandsphere zodanig ontworpen dat er geen statisch menu bestaat, maar een contextafhankelijk menu. Dus als ik zeg dat ik wil ontspannen, geeft de auto me bijvoorbeeld de mogelijkheid om een film te bekijken of te luisteren naar voor mij ontspannende muziek. Er wordt mij ook voorgesteld om een andere route te kiezen die meer uitzicht op het omringende landschap biedt, wat ook weer voor meer ontspanning kan zorgen. 

De Audi grandsphere concept² is ontworpen voor eersteklas reizen, dus een optimaal comfort. Heeft dit ook gevolgen voor de gebruikersinterface?

Xenia Sichwardt: Als het gaat om het thema User Interface (UI) en User Experience (UX) worden er altijd smartphone-fabrikanten als voorbeeld gebruikt. Het bijzondere van onze UI en UX is dat we niet beperkt zijn tot een enkel vlak zoals bij een smartphone. Wij openen nieuwe vormgevingsmogelijkheden voor het interieur. Dit is extreem spannend, want we kunnen zo materialiteit, architectuur en interface-design combineren. Dit is een gebruikersbeleving die men zo met gangbare technische apparaten niet kan creëren.
Bartos Scharmach: De Audi grandsphere² is ontworpen voor een toekomst waarin geautomatiseerd rijden² mogelijk kan zijn. Maar wat doen klanten als zij niet meer actief met de auto rijden? Deze kwestie verandert voor ons bijna alles. Wij als ontwerpers moeten nieuwe manieren vinden om belevingen naast het rijden zelf te bieden. Onze taak evolueert zich van het ontwerpen van een op de chauffeur afgestemde cockpit naar een op de fysieke ruimte gericht ontwerp. De nadruk ligt niet meer op het dashboard. Alles in de auto, de zijkanten, het dak, de vloer, staat in één keer centraal. U kunt dit als volgt samenvatten: bij een auto als de Audi grandsphere, die in de toekomst mogelijk geautomatiseerd kan rijden, hebben we de mogelijkheid om interieurs nog meer te begrijpen en te plannen als habitat met een individuele vrijheid op ontwerpgebied voor de gebruikers.

Projecties in plaats van klassieke displays maken het dus mogelijk om het gehele interieur van de auto te gebruiken voor de beleving van de inzittenden?

Bartos Scharmach: De Audi grandsphere² heeft geen klassiek dashboard meer - zo creëren we meer ruimte. Door te werken met projecties die we op het oppervlak – in dit geval op hout – van de binnenruimtearchitectuur projecteren, zijn we niet meer gebonden aan rechthoekige schermen. We laten ons dus niet meer door ontwerpers dicteren waar zich de interfaces moeten bevinden. Nu beslissen de gebruikers dat hier en alleen hier de interface voor interactie tussen mens en machine zich bevindt. Wij willen verrassen. Wie in de auto stapt, ziet geen inactieve displays, geen zwarte, dode vlakken, zoals wij ze plegen te noemen. Er zijn geen schermen, geen displays, die een begrenzing vormen. In de Audi grandsphere² projecteren wij op bepaalde gebieden van het bestaande oppervlak en kunnen wij deze gebieden afhankelijk van de situatie vergroten of verkleinen. Bovendien kunnen we met de projector overal heen projecteren. Zo creëren we een levendig interieur. En als je de projecties uitschakelt, zijn er geen lege frames meer. 

Xenia Sichwardt: Het thema Frameless-design, zich dus niet beperken tot een gebied dat verankerd is op een bepaalde positie, was voor ons bij de Audi grandsphere² zeer belangrijk. Het gaat erom de vrijheid te hebben om informatie te laten zien waar men wil, daar waar gebruikers die informatie echt nodig hebben. Dit betekent eersteklas reizen: de behoeften van de reiziger staan voorop.

Hoe integreert u materialiteit in een gebruikersinterface?

Xenia Sichwardt: Ons uitgangspunt was de vraag hoe het zou zijn om helemaal geen displays meer in de auto te hebben en in plaats daarvan met zoveel mogelijk natuurlijke materialen zoals hout te werken? Een dergelijk houten onderdeel is uniek, er ontstaat gewoonweg werkelijk altijd iets unieks. En voor ons als ontwerpers van gebruikersinterfaces is het ook zeer spannend om deze nieuwe presentatievorm te onderzoeken. Wat gebeurt er eigenlijk als we projecties en natuurlijke materialen met elkaar combineren? Wat is dit voor een soort interface? We zijn gewend aan allemaal glazen schermen. Projecties op hout zijn een compleet nieuwe richting. Uiteindelijk zijn we gewend aan natuurlijke materialen en voelen we ons comfortabel als we omringd zijn door de natuur.

In de portieren van de Audi grandsphere¹ bevindt zich deze verhoogde draaiknop. Wat is daar bijzonder aan?

Bartos Scharmach: Dit is een innovatief bedieningselement waarmee je in de actieve rijmodus haptisch met de draairing en toetsen diverse functiemenu's kunt kiezen. Zodra men echter in de automatische rijmodus² de controle aan het voertuig overgeeft, is men niet langer op het stuur en de directe omgeving daarvan aangewezen. De stoelen kunnen dan in een zeer comfortabele positie naar achteren worden geschoven, waardoor de bedieningselementen in de portieren buiten reikwijdte kunnen komen. Om toch niet zonder toegang tot functies te blijven, moesten we ons afvragen hoe dit deel van de interface ook op afstand kan worden bediend. De oplossing is de zogenaamde MMI touchless response, een combinatie van Eye Tracking en bediening door middel van gebaren. Als men oogcontact maakt, kan men hetzelfde gebaar maken dat men zou gebruiken om het instrument met de vingers te draaien. Geen aanraking dus, maar u kunt zien dat de bedieningsring als reactie op het gebaar toch draait.

De vormgevingsuitstraling van het Exterieur-Design van een Audi wordt onmiddellijk herkend. Wat is het speciale aan het User-Interface-design van Audi?

Xenia Sichwardt: We laten ons inspireren door andere culturen. En vooral bij dit project hebben we gekeken naar de traditionele Japanse schilderkunst. Daarin bestaat er een vormgevingsprincipe dat zegt: “de leegte omarmt het beeld”. Deze omgekeerde benadering van het ontwerp vonden wij zeer inspirerend. We vullen het beeld dus niet met informatie, maar geven de informatie ruimte en gemak zodat deze, gereduceerd tot de essentie, meer betekenis krijgt. Bij Audi streven we altijd naar een lichtheid die tegelijkertijd elegant is – “Less but better”, zoals Dieter Rams het heeft verwoord.