César Muntada gaat op zijn hurken zitten en kijkt exact op dezelfde hoogte in de koplampen van de Audi Q4 e-tron. Het lijkt net alsof twee gezichten zich tegenover elkaar bevinden – en ogen in ogen kijken: "Wij mensen kijken elkaar altijd eerst in de ogen als we elkaar tegenkomen. Zo'n band willen we ook tussen voertuig en kijker opbouwen. Het design van de koplampen moet de behoefte aan een dialoog opwekken: ik zie iets en wil er graag meer over weten." Via deze band wil César Muntada, hoofd Lichtdesign bij Audi, emoties opwekken. "Zinnigheid, ontdekkingsgeest, perspectief – als wij bij Audi iets ontwikkelen, staat de mens altijd centraal. Met het design en de functies van licht op het voertuig willen we de mensen in het hart raken." We zijn op bezoek in Ingolstadt: de toekomst van het licht bij Audi – en de nieuwe Audi Q4 e-tron.

De Audi Q4 e-tron brengt deze band tussen voertuig en kijker tot stand door zijn bestuurder met een dynamische lichtscène te begroeten. Het is ook de eerste Audi waarbij de bestuurder zijn individualiteit door de lichten tot uitdrukking kan brengen. Met de digitale dagrijverlichting (inbegrepen in de optie Matrix LED-koplampen) kan er worden gekozen uit verschillende dagrijverlichtingssignaturen die niet alleen bij het design van het voertuig, maar ook bij de klant en zijn karakter passen. De klant kan de signatuur via de MMI van het voertuig zelfs elke dag opnieuw instellen, als de klant dat wil. 

"Elke signatuur moet op haar manier helder zijn", zegt Thomas Bühner, exterieurdesigner en verantwoordelijk voor het design van de koplampen en achterlichten van de Audi Q4 e-tron. "Ik ben heel benieuwd welke digitale lichtsignatuur je in het dagelijks leven het vaakst ziet. De keuze van de digitale lichtsignatuur is immers directe feedback van de klanten op ons design." Bühner had veel artistieke vrijheid bij het ontwerpen van de koplamp. Alleen de middelste strip van de dagrijverlichting produceert al de wettelijk voorgeschreven lichtwaarden. Alle lichtsegmenten daaromheen kan de designer gebruiken voor het lichtdesign om een kloppend totaalplaatje te creëren.

Bij de digitale vormgeving van de dagrijverlichting via afzonderlijke lichtsegmenten speelt ook een 0,5 mm dunne rvs-plaat een bijzondere rol bij de koplampen van de Audi Q4 e-tron. Designer Bühner: "Van dichtbij gezien moet alles extreem precies zijn. De verlichtingselementen van de koplamp zijn echter relatief brede blokken, die we er te grof vonden uitzien. We moesten dus iets bedenken om dit optisch smaller te maken. Dat is ons gelukt met deze kap van geborsteld rvs. De kap is voor het eerst niet meer van kunststof en verdeelt alles op de voorgrond, ook al blijft de achtergrond onveranderd. Het lijkt alsof de verlichtingselementen heel veel fijner zijn uitgevoerd. Alleen met de dunne rvs-plaat kunnen we de fijnheid in het design zo verhogen."

Lichtdesign en lichtontwikkeling in het huidige digitale tijdperk betekent natuurlijk dat de afzonderlijke lichtmodules elektronisch verschillend worden geschakeld en vervolgens op een exact gedefinieerde wijze branden. Hiervoor zijn verlichtingsfunctieontwikkelaars op de afdeling Technische Ontwikkeling van Audi verantwoordelijk. Bij de Audi Q4 e-tron zijn dat Tanja Kammann voor de dynamische coming home-/leaving home-scènes en de digitale lichtsignaturen en Thomas Gensberger voor alle standaard buitenverlichtingsfuncties.

Het is hun taak om de optische ideeën uit het Audi-design technisch te realiseren en om de software zo te ontwerpen dat de functies in de koplamp en in het achterlicht op het juiste moment precies zo branden als de dynamische lichtscène voorziet. "We leggen in een record vast hoe helder afzonderlijke segmenten stralen en leggen ook vast in welke milliseconden bereiken welke LED's van de lichtbron worden geactiveerd. Voor de individualisering programmeren we de LED-segmenten zodanig dat daaruit verschillende lichtsignaturen ontstaan", aldus Kammann.

Elektronicus en IT'er Gensberger vult aan: "Audi staat natuurlijk voor een perfecte verlichting van de weg. Bij de Audi Q4 e-tron wordt dat in de koplamp door LED-licht voor het dimlicht en door Matrix LED voor het grootlicht gegarandeerd." In de achterlichten, simpel gezegd vlakken die worden verlicht om gezien te worden, maken de Audi-ingenieurs eveneens gebruik van de LED-technologie. Het achterlicht is geïnspireerd op fijne geleiderbanen en heeft als belangrijkste detail de in signatuurrood stralende vier ringen.

Volgens Stephan Berlitz, hoofd Ontwikkeling Licht en Zicht op de afdeling Technische Ontwikkeling van Audi, bieden juist deze vlakken van de achterlichten het grootste potentieel voor de toekomst. "De OLED-technologie, die we in andere serievoertuigen hebben, is bijvoorbeeld mooi homogeen. Maar we denken verder. Licht op het voertuig kan als display functioneren, waarbij de communicatie op de voorgrond staat, en wel snel te begrijpen communicatie."Berlitz strijkt met zijn handen over de Light Urban Experience, een abstract voertuigmodel met een koepel die als 3D-scherm voor beamerprojecties van binnenuit fungeert. Op dit lichttentoonstellingsstuk proberen de vooruitstrevende denkers van Audi nieuwe ideeën uit. Hoe kan licht – als het ware als display – als Human Machine Interface communiceren, en wel niet alleen met de bestuurder, maar vooral met de buitenwereld? Als Berlitz' handen te dicht bij het oppervlak komen, verandert de kleur van groen in rood. Als hij met zijn handen om de vorm heen beweegt, volgen de lichteffecten zijn beweging. 

Berlitz ziet veel mogelijkheden voor de communicatie met licht: "Onze voertuigen zijn nu al uitgerust met krachtige computers die met de wereld om hen heen zijn verbonden. Hoe kunnen we deze verbinding in de toekomst gebruiken om innovatieve lichtfuncties aan te bieden? Er is zoveel mogelijk voor de toekomst: bestuurders van andere voertuigen via displays aan de achterkant laten weten dat er voor hen een gevaar op de loer ligt. De dode hoek op het asfalt projecteren voor fietsers. Via projecties van het voertuig op de grond voetgangers waarschuwen die starend naar hun smartphone rondlopen."